OVER TV-KIJKEN EN VOORSPELLINGEN DOEN

Vandaag gaat het pas echt beginnen voor ons. Het Nederlands elftal komt straks voor het eerst in actie “voor het echie”. Een paar miljoen mensen zullen naar deze wedstrijd met extra belangstelling kijken, omdat ze fan zijn van het Nederlands elftal of gewoon omdat ze benieuwd zijn hoe “onze jongens” het zullen doen. De meesten zullen de wedstrijd volgen op de televisie.

Voetbal kijken op TV

Een paar jaar geleden zat ik naar een voetbalwedstrijd te kijken en vroeg me na een tijdje af: waar kijk ik eigenlijk naar, waar let ik op. Soms heb ik het idee dat ik op een soort stand-by aan het kijken ben, in een halve aanwezigheid totdat er weer iets spannends voor het doel gebeurt. Ik heb na afloop van zo’n wedstrijd dan ook bijna niets meer onthouden, behalve dan dat enkele doelpunt of een mooie actie.

Het schijnt dat TV-kijken sowieso een soort halvering van je bewustzijn teweeg brengt: je hersenactiviteit drijft dan op de alfa-golven, die normaal gesproken alleen ontstaan op de momenten tussen dag en nacht, in het schemerlicht wanneer we rustig zijn maar niet slapen maar ons ook niet goed meer kunnen focussen.

Genieten

Ik heb daarna geprobeerd wat actiever te kijken, bijvoorbeeld naar de posities in het spel en hoe de spelers die niet aan de bal zijn toch ‘meevoetballen’, hoe een combinatie tot stand komt, etcetera. En als ik “erbij” ben kan ik ook heel erg genieten van mooi spel. Bijvoorbeeld een mooie pass, een knal naar voren, waarvan je in eerste instantie niet weet waar die voor bedoeld is, maar dan blijkt dat zich ergens op het veld al iemand al in beweging had gezet, die dan met een rush precies uitkomt waar de bal zou landen, net buiten het bereik van terugstormende verdedigers en een uit zijn doel snellende keeper. Zoals Joey Veerman bij PSV dat kan en Daily Blind dat nu nog steeds doet in Spanje en Lily Yoannes bij de Ajax-vrouwen; zij liet dit seizoen al zien dat je ook al op je zestiende een ongelooflijk spelinzicht kunt hebben en zij is niet voor niets opgeroepen voor het nationale elftal van de VS. Heerlijk om naar te kijken. Of een direct “op de slof” genomen bal die volstrekt verrassend “in de touwen wordt gejaagd”. Of driehoekjes van aanvallers die verdedigers hoorndol maken.

Maar het blijft toch vaak een magere bedoening in mijn hoofd, achteraf zeg ik niet vaak dat ik iets heb beleefd en ik heb mij daarom voorgenomen nog wat selectiever te zijn in de keuze waar ik naar ga kijken. Ajax en het Nederlands elftal zal ik wel trouw blijven denk ik.

De voorspellingen

En wat gaat het nu worden op het EK? Hoe gaat dat er nu uitzien voor ons? In april zei Ronald Koeman, de trainer van het Nederlands elftal: “Niets is onmogelijk en natuurlijk zullen we niet de grote favoriet zijn maar ik denk dat het allemaal niet zover uit elkaar ligt, wij en die grote landen. Maar er zijn altijd spelers die de kar moeten trekken. En als die er niet zijn door blessures of zo … daar ben je toch afhankelijk van.“ (Studio Sport Voetbal, 14 april 2024). Hij zal zich nu wel wat positiever uitlaten, het gestegen zelfvertrouwen koesterend. Maar hij zei toen nog net niet “En je weet het niet, hè, de bal is rond.” 

Dat hoor je vaak. Dat lijkt dan te suggereren dat je kunt trainen en voetballen wat je wilt, maar dat je de uitslag toch niet in de hand hebt. Alsof het dus een toevalsfactor is. Maar daar wordt door psychologen en statistici toch echt anders naar gekeken.

Tussen de oren

Je hebt natuurlijk zaken als techniek, uithoudingsvermogen en spelinzicht bij de individuele spelers. Maar wedstrijden tussen teams op hetzelfde niveau worden volgens de psycholoog en voetbalfanaat Jeffrey Wijnberg 1) altijd beslist door wat tussen de oren zit bij de spelers. Voor Wijnberg doet het pijn aan de ogen wanneer hij weer eens een wedstrijd verloren ziet gaan, puur omdat spelers zonder zelfvertrouwen aan de wedstrijd beginnen. En er is meer psychologie in het voetbal dan alleen het geloof in eigen kunnen. Onverzettelijkheid, lef, onderlinge communicatie, totale concentratie, wedstrijdmentaliteit en voor elkaar door het vuur willen gaan, zijn allemaal psychologische kwaliteiten die het verschil betekenen tussen winnen of verliezen.

Real Madrid is sinds 1966 maar liefst 15 keer de beste club van Europa gebleken. Er zijn misschien wel 1000 betaald voetbalclubs die in principe mogen meedingen naar die Europacup/ Champions League Cup. Het is duidelijk, daar hoef je zelfs geen statisticus voor te zijn, dat dat geen toeval is.

De bal is rond

De bal is rond en dat is maar goed ook; stel je voor hij had een andere vorm! Die bal is een heel mooi, betrouwbaar ding, mits van standaardgewicht en standaard opgepompt. Daar ligt het nooit aan. Het kan waaien, altijd van de verkeerde kant natuurlijk, er kunnen graspolletjes zijn, maar de rest is het werk van de spelers en hoe ze tegen die bal aantrappen, koppen of als keeper weten tegen te houden. En de bal kun je dus niet de schuld geven. Wel de scheidsrechter natuurlijk en vooral de VAR 2).

Voor nu genoeg woorden. Een nieuwe aflevering van De werelden van Jan kun je begin september verwachten. Maar goed, de bal is rond en misschien komt ie eerder dan verwacht uit de lucht vallen.

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

1. Jeffrey Wijnberg. Voetbal is psychologie. 2014.
2. VAR = Video Assistant Referree, een hulpje van de scheidsrechter, die aan de hand van camerabeelden kan adviseren over scheidsrechtelijke beslissingen. De VAR krijgt vaak de schuld, bijvoorbeeld omdat hij (of zij?) weer eens heeft zitten slapen.

---

Foto: http://www.pixabay.com

Reacties zijn van harte welkom; je kunt ze hieronder plaatsen; reacties naar Jan kun je sturen naar koetjwm@gmail.com.

Vind je dit bericht leuk, aarzel dan niet de “like”-knop in te toetsen en de mail door te sturen aan anderen.

Op de website http://www.dewereldenvanjan.blog kan iedereen zich aanmelden door zijn mailadres daar achter te laten.

Op http://www.dewereldenvanjan.blog vind je ook alle 55 eerder verschenen berichten.